Strona Główna › Zdrowie › Witamina E - właściwości i zastosowanie

Witamina E - właściwości i zastosowanie

Pod nazwą witaminy E kryje się wiele związków o podobnej budowie chemicznej, które określane są jako tokoferole alfa, beta, gamma oraz delta.

Najważniejszą rolę pełni w organizmie człowieka tokoferol alfa – wykazuje on najwyższą aktywność biologiczną. Witamina E jest zaliczana do witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, co oznacza, że jej przyswajaniu przez organizm sprzyja obecność tłuszczu w pożywieniu..

Funkcje witaminy E w organizmie człowieka

• jako główny przeciwutleniacz chroni organizm przed szkodliwym wpływem środowiska, zwalcza wolne rodniki;
• chroni wrażliwe struktury, takie jak nienasycone kwasy tłuszczowe czy witamina A, przed agresywnymi produktami przemiany materii (ochrona przed utlenieniem);
• zapobiega rozpadowi czerwonych krwinek, czyli erytrocytów (nie dopuszcza do hemolizy);
• uczestniczy w dostarczaniu składników odżywczych do komórek;
• chroni ściany naczyń krwionośnych, zapobiega ich uszkodzeniu;
• chroni przed rozwojem miażdżycy, hamując utlenianie cholesterolu LDL;
• zapobiega chorobom serca oraz rozwojowi nowotworów;
• wzmacnia układ immunologiczny człowieka;
• opóźnia procesy starzenia, stąd nazwa – witamina młodości;
• wpływa na funkcjonowanie mózgu, pomaga zachować dobrą pamięć;
• chroni oczy;
• wraz z pierwiastkiem o nazwie selen zapobiega stłuszczeniu wątroby;
• ma wpływ na wydzielanie insuliny;
• uczestniczy w metabolizmie mięśni;
• jest ważna dla sportowców, którzy dzięki niej mogą osiągać lepsze wyniki;
• dzięki niej prawidłowo przebiega proces powstawania i dojrzewania plemników;
• pomocna w leczeniu męskiej bezpłodności;
• zapobiega poronieniom i przedwczesnym porodom.

Źródła pokarmowe witaminy E

• oleje roślinne, np. słonecznikowy, kukurydziany, z nasion bawełny, oliwa z oliwek, oleje z kiełków zbóż, np. z kiełków pszenicy, kukurydzy;
• kiełki zbóż, zwłaszcza pszenicy, oraz produkty zbożowe, takie jak np.: kasza jęczmienna, gryczana, płatki owsiane, mąka pełnoziarnista, otręby pszenne;
• orzechy i nasiona, np.: siemię lniane, orzechy laskowe, migdały, pestki dyni, słonecznika, orzechy włoskie, orzeszki ziemne, sezam;
• tran, ryby i owoce morza;
• masło, margaryna, majonez;
• pełne mleko, śmietana, tłuste sery;
• jajka, szczególnie żółtko;
• wątroba;
• warzywa, takie jak szparagi, kapusta (czerwona, włoska, biała), jarmuż, brukselka, dynia, zielony groszek, biała fasola, groch, kukurydza, soja, papryka, natka pietruszki, pomidory, szpinak, sałata, czosnek, brokuł, marchew;
• owoce, np.: czarne jagody, jabłka, brzoskwinie, awokado, czarne porzeczki, mango, suszone śliwki.

Skutki niedoboru witaminy E

• rozdrażnienie, pogorszenie koncentracji;
• uszkodzenie nerwów;
• niedokrwistość u niemowląt i dzieci;
• zaburzenia pracy mięśni;
• wzrost ryzyka wystąpienia chorób serca, niektórych nowotworów, udaru;
• osłabienie wzroku, większe ryzyko pojawienia się zaćmy;
• przedwczesne starzenie się skóry, gorsze gojenie się ran;
• bezpłodność u mężczyzn;
• zaburzenia w okresie ciąży u kobiet, poronienia.

Skutki przedawkowania witaminy E

• bóle i zawroty głowy;
• nudności;
• spierzchnięte wargi;
• słabsza krzepliwość krwi;
• osłabienie mięśni;
• zmęczenie;
• zaburzenia widzenia;
• uszkodzenie płodu u kobiet w ciąży.

Dzienne zapotrzebowanie

• dla zdrowej, dorosłej osoby wynosi ono 12 mg (ekwiwalent tokoferolu alfa);
• większe zapotrzebowanie na witaminę E mają m.in. osoby, które intensywnie ćwiczą, często się opalają, mieszkają w dużych miastach, oddychając mocno zanieczyszczonym powietrzem, lub też są narażone na promieniowanie X albo przyjmują preparaty żelaza.

Ważne informacje o witaminie E

• dobrym źródłem witaminy E są te oleje, które zawierają jej czynną formę, czyli tokoferol alfa; bogaty w ten właśnie tokoferol jest m.in. olej z kiełków pszenicy oraz olej słonecznikowy; z kolei olej sojowy, mimo że ma dużo witaminy E, zawiera niewiele tokoferolu alfa;
• wraz ze wzrostem spożycia nienasyconych kwasów tłuszczowych rośnie zapotrzebowanie na witaminę E, której zadaniem jest m.in. ochrona tych kwasów;
• straty witaminy E są mniejsze, gdy olej roślinny przechowywany jest w butelce z ciemnego szkła.

Kategorie: Zdrowie, Odżywianie