Strona Główna › Diety › Dieta w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy

Dieta w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy

Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy to jedno z najczęściej występujących u ludzi schorzeń przewodu pokarmowego. Od 5 do nawet 10 % dorosłej populacji cierpi z powodu wrzodów trawiennych.

Są one podobnymi do krateru ubytkami w obrębie błony śluzowej żołądka lub górnego odcinka jelita cienkiego, czyli dwunastnicy. Powodem powstawania wrzodów jest nadmierna kwasota przy jednoczesnym osłabieniu mechanizmów, które normalnie powinny chronić ściany żołądka czy jelit przed działaniem soków trawiennych.

Najczęstszymi przyczynami choroby wrzodowej są takie czynniki jak:

• zakażenie bakterią Helicobacter pylori – odpowiada ona za zdecydowaną większość przypadków zachorowań;
• nadużywanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych, antybiotyków i innych, które podrażniają błonę śluzową żołądka;
• nieprawidłowa dieta – zwyczaj posilania się w biegu, nadużywanie alkoholu i kawy, ostrych przypraw i soli, tłustych i smażonych potraw;
• stres – nerwowy tryb życia prowokuje organizm do większego wydzielania kwasu solnego, którego nadmiar uszkadza błonę śluzową żołądka; jednocześnie stres utrudnia regenerację nabłonka;
• palenie tytoniu – nikotyna silnie pobudza układ nerwowy, który zwiększa wydzielanie soków żołądkowych;
• predyspozycje genetyczne.

W obecnych czasach medycyna dysponuje skutecznymi lekami, których odpowiednie zastosowanie umożliwia powrót do zdrowia, jednak nadal ważnym elementem terapii jest właściwa dieta.

Jak działa dieta w chorobie wrzodowej?

Dzięki zastosowaniu odpowiedniej diety znacznie złagodzić można dolegliwości, które występują podczas choroby wrzodowej. Najczęstszymi objawami tego schorzenia są bóle brzucha, zgaga, nudności i wymioty, wzdęcia, biegunki lub zaparcia. Należy więc spożywać pokarmy łatwostrawne, które nie będą nasilały przykrych dolegliwości. Jednocześnie unikać trzeba produktów oraz napojów, które nadmiernie pobudzają wydzielanie soków żołądkowych, co powoduje dalsze uszkodzenia błony śluzowej oraz silny ból.

Przede wszystkim zrezygnować należy ze smażenia potraw i pieczenia z dodatkiem tłuszczu. Dania powinny być gotowane, duszone (bez uprzedniego obsmażania) lub pieczone bez tłuszczu. Odradza się spożywanie soli, a także ostrych przypraw, które nasilają wydzielanie soków trawiennych i drażnią błonę śluzową, natomiast zaleca się używanie łagodnych ziół.

Posiłki powinny być spożywane ze spokojem, bez pośpiechu, w miarę regularnie i często (nawet 6-7 razy dziennie – w okresie ostrych dolegliwości), w mniejszych objętościowo porcjach. Taki sposób jedzenia pomaga w gojeniu się wrzodów, ponieważ zmniejsza ilość wydzielanych soków trawiennych. Małe a częste posiłki sprawiają, że kwas żołądkowy jest ciągle zobojętniany poprzez trawienie pokarmu. Należy dbać o odpowiednią temperaturę potrawy – zbyt zimna lub za gorąca powoduje przekrwienie błony śluzowej żołądka.

Dania powinny być dobrze ugotowane i rozdrobnione lub przetarte, nie wymagające długiego gryzienia. Dzięki temu pokarmy nie będą podrażniały śluzówki żołądka, a przy tym składniki odżywcze zostaną łatwiej przez organizm przyswojone. To jest właśnie celem diety w chorobie wrzodowej: dostarczenie odpowiedniej ilości składników pokarmowych i energii osłabionemu organizmowi, a jednocześnie niepodrażnianie uszkodzonej błony śluzowej żołądka.

Zalecane produkty

• płyny – co najmniej 1,5-2 litry dziennie (najlepiej pomiędzy posiłkami) – woda, delikatne kompoty, słaba herbata, kawa zbożowa, herbatki owocowe, np. z owoców leśnych, oraz ziołowe, np. z nagietka lekarskiego, rumianku, prawoślazu lekarskiego;
• chude gatunki mięs, np. pierś z kurczaka lub indyka, cielęcina, wołowina, mięso z królika; delikatne wędliny takie jak polędwica czy szynka;
• chude ryby takie jak: mintaj, pstrąg, morszczuk, sola, szczupak, dorsz;
• chudy nabiał – mleko (do 2-3 szklanek dziennie), zsiadłe mleko, jogurty, delikatne twarogi, świeże masło, śmietanka;
• jaja gotowane na miękko, jajecznica lub omlety na parze;
• oleje roślinne dobrej jakości, oliwa z oliwek;
• pszenne pieczywo (czerstwe), biały ryż, płatki owsiane, drobne kasze, np. kaszka manna, krakowska, perłowa; drobne makarony z białej mąki, sucharki, biszkopty;
• owoce dojrzałe, niekwaśne, obrane ze skórki, bez pestek, gotowane (lub przetarte) – jabłka, truskawki, brzoskwinie, morele; rozcieńczone soki owocowe;
• musy owocowe, dżemy bez pestek, galaretki, kisiele, ale z małą ilością cukru;
• warzywa – puree ziemniaczane, gotowane: buraki, marchew, por, kabaczek, dynia, szpinak, młody groszek i fasolka szparagowa (dodatkowo przetarte);
• pomidory pozbawione skórki oraz sałata;
• delikatne rośliny aromatyczne, np. koperek, natka pietruszki, majeranek, tymianek, zioła prowansalskie, bazylia; natomiast sól – minimalnie;
• miód – używany zamiast cukru – pomaga w gojeniu się wrzodów.

Jeżeli któryś z dozwolonych pokarmów nie jest dobrze tolerowany, należy go na pewien czas wycofać z diety i spróbować włączyć do jadłospisu trochę później.

Wyklucz z jadłospisu

• napoje alkoholowe i gazowane, kawę i mocną herbatę, mocne kakao, skondensowane soki;
• zupy na wywarze mięsnym, rosoły;
• tłuste mięsa i wędliny, pasztety i kiełbasy, wędzonki, boczek;
• ryby tłuste, wędzone, konserwy rybne;
• tłuste mleko, kwaśną śmietanę, sery topione, żółte i pleśniowe, ser feta;
• zasmażki, twarde margaryny, tłuszcze trans, smalec;
• słodkie wypieki, słodycze, czekoladę, bardzo słodkie desery, pączki itp.;
• świeże pieczywo;
• produkty pełnoziarniste takie jak chleb razowy, gruboziarniste kasze, grube makarony;
• owoce – surowe, twarde, zielone, kwaśne, także owoce suszone, orzechy;
• surowe warzywa – kapustne, cebula, papryka, rzodkiew, ogórki, szczaw, rzepa, kukurydza;
• frytki, smażone ziemniaki, chipsy;
• suche nasiona roślin strączkowych;
• grzyby;
• pikantne przyprawy – ostra papryka, chili, pieprz, maggi, musztarda, ocet, chrzan, ketchup, kwaśne sosy, kostki bulionowe.

W leczeniu wrzodów żołądka i dwunastnicy bardzo pomocne mogą okazać się soki z surowych warzyw. Przykładem takiego leczniczego napoju jest sok z surowego ziemniaka. Najprościej przygotować go za pomocą sokowirówki. Choć nie jest zbyt przyjemny w smaku, skutecznie neutralizuje kwasy żołądkowe dzięki swym właściwościom alkaicznym. Zmniejsza także wydzielanie się soków trawiennych, gdyż zawiera substancję zwaną solaniną, która w małych dawkach korzystnie wpływa na układ nerwowy. Ziemniak sprzyja gojeniu się uszkodzonej błony śluzowej żołądka. Sok z tego warzywa należy pić w umiarkowanych dawkach, mianowicie 2-3 łyżki do pięciu razy dziennie.

Korzystny wpływ na żołądek ma także sok z surowej kapusty – posiada właściwości gojące, co w przypadku wrzodów okazuje się bardzo pomocne. Przygotowany w sokowirówce sok należy pić kilka razy dziennie po 4-8 łyżek. Gojenie błony śluzowej wspomóc może też sok z marchwi, ponieważ zawiera witaminę A. W razie konieczności taki sok należy rozcieńczyć. W leczeniu wrzodów żołądka i dwunastnicy bardzo ważną rolę odgrywają witaminy A i C, dlatego jeśli nie możemy przyjmować ich wraz z pokarmem, konieczna jest suplementacja.

Sprawdzonym sposobem w chorobie wrzodowej jest picie odwaru z siemienia lnianego. Przygotowujemy go, zalewając 2 łyżki nasion szklanką zimnej wody, a następnie gotując kilka minut. Po ostudzeniu i przecedzeniu należy pić 2-3 razy dziennie po pół szklanki.

Kategorie: Odżywianie, Diety