Strona Główna › Choroby › Cukrzyca

Cukrzyca

Cukrzyca to choroba znana człowiekowi od zamierzchłych czasów. Starożytni lekarze określali ją mianem choroby słodkiego moczu. Zauważono bowiem, że obficie oddawany przez chorych mocz ma słodki smak. Stąd pochodzi łacińska nazwa cukrzycy – diabetes mellitus.

Na chorobę tę cierpi obecnie ponad 5 % ludności na świecie, a w Polsce ponad 8 %. Cukrzyca, niestety, dość szybko rozprzestrzenia się, liczba diabetyków powiększa się z każdym rokiem, dlatego coraz częściej nazywa się tę chorobę epidemią XXI wieku.

Na czym polega cukrzyca?

Cukrzyca należy do chorób metabolicznych. Jej cechą charakterystyczną jest hiperglikemia, tzn. podwyższony poziom glukozy we krwi. Co jest przyczyną takiego stanu rzeczy? Krótko mówiąc, powodem jest albo całkowity brak insuliny, albo zbyt mała jej ilość lub też nieprawidłowe działanie tego hormonu. Za jego produkcję odpowiedzialna jest w naszym organizmie trzustka. U człowieka zdrowego organ ten wytwarza prawidłową ilość insuliny, która pozwala utrzymać właściwe stężenie glukozy we krwi, czyli normoglikemię. W przypadku cukrzycy trzustka nie produkuje insuliny w ogóle lub wytwarza jej zbyt mało w stosunku do potrzeb. Efektem tego jest właśnie hiperglikemia.

Rola insuliny

Już wiemy, że insulina to hormon pomagający w kontrolowaniu poziomu glukozy we krwi. Glukoza, która pochodzi przede wszystkim ze spożytego przez nas pokarmu, jest podstawowym paliwem dla organizmu. Dzięki „spalaniu” glukozy wszystkie komórki naszego ciała otrzymują energię. W tym procesie niezbędna jest insulina – to ona umożliwia komórkom czerpanie energii z cząsteczek glukozy obecnych we krwi.

W przypadku braku insuliny organizm nie może wykorzystać glukozy, której poziom we krwi ciągle wzrasta wraz z każdym posiłkiem. Konsekwencje nadmiaru glukozy to pojawiające się z czasem uszkodzenia naczyń krwionośnych oraz układu nerwowego, zaburzenia czynności różnych narządów (głównie nerek, serca, oczu).

Rodzaje cukrzycy

Najczęściej występujące rodzaje choroby to cukrzyca typu I oraz cukrzyca typu II. U kobiet będących w ciąży także może pojawić się cukrzyca – na skutek zmian hormonalnych zachodzących w organizmie.

Cukrzyca typu I – zwana również cukrzycą typu dziecięcego, gdyż ujawnia się zazwyczaj u dzieci lub osób młodych – polega na zupełnym zaniku wydzielania insuliny przez trzustkę. Jest to zwykle spowodowane niszczeniem komórek trzustki przez własny system odpornościowy, a więc mamy tu do czynienia ze zjawiskiem autoagresji. Wpływ na rozwój choroby mają także czynniki genetyczne. Na ten rodzaj cukrzycy cierpi około 10% diabetyków.

Objawy cukrzycy typu I, które można zaobserwować:

• częste oraz obfite (więcej niż 3 litry w ciągu doby) oddawanie moczu, wraz z którym wydalany jest z organizmu nadmiar glukozy;
• wzmożone pragnienie – spowodowane znaczną utratą wody wraz z moczem;
• silny głód (wilczy apetyt) – człowiek odczuwa głód mimo spożycia nawet dużych porcji pokarmu, ponieważ komórki organizmu, na skutek braku insuliny, nie mogą pobierać glukozy obecnej we krwi;
• utrata wagi pomimo jedzenia;
• zmęczenie i senność, apatia, spadek aktywności;
• nudności, bóle brzucha;
• może pojawić się charakterystyczny zapach oddechu – przypominający zapach słodkich albo sfermentowanych jabłek;
• skóra staje się sucha i szorstka, dochodzi do powtarzających się zakażeń skóry oraz jamy ustnej;
• częstym objawem jest utrata ostrości widzenia.

Cukrzyca typu II – objawia się najczęściej u osób dorosłych – polega na niewystarczającej produkcji insuliny w stosunku do potrzeb organizmu, ale także na zaburzeniu działania tego hormonu. Pojawia się tzw. insulinooporność, czyli mniejsza wrażliwość tkanek na insulinę.

W przypadku cukrzycy typu II także dochodzi do uszkodzenia komórek trzustki, jednak proces ten przebiega znacznie wolniej. Czynnikami, które wpływają na rozwój tego rodzaju cukrzycy są: niewłaściwa dieta, znikoma aktywność fizyczna, otyłość, stresujący tryb życia, ale też czynniki genetyczne. Cukrzyca typu II to najpowszechniej występujący typ cukrzycy – stanowi około 90% wszystkich przypadków.

Objawy cukrzycy typu II:

• zwiększone pragnienie oraz obfite oddawanie moczu;
• osłabienie organizmu, senność, apatia, rozdrażnienie;
• skłonność do infekcji układu moczowo-płciowego;
• suchość skóry, swędzenie, powtarzające się zapalenia skóry oraz dziąseł;
• pogorszenie widzenia.

Ze względu na to, że w przypadku cukrzycy typu II organizm jednak produkuje pewną ilość insuliny, poziom glukozy we krwi wzrasta powoli. Zatem objawy, jakie można u chorego zaobserwować, są zazwyczaj mniej nasilone niż przy pierwszym typie cukrzycy i nie są tak wyraźne. Z tego powodu choroba jest czasem rozpoznawana dopiero po wielu latach.

Cukrzyca ciążowa – pojawia się u niektórych kobiet (do tej pory zdrowych) w okresie ciąży i jest przejściowym zaburzeniem – ustępuje po kilku tygodniach od porodu. Ten rodzaj cukrzycy jest spowodowany przez zmiany fizjologiczne zachodzące w organizmie ciężarnej kobiety i przejawia się zwykle w trzecim trymestrze. Cukrzyca ciążowa stanowi zagrożenie zarówno dla kobiety, jak i dziecka, dlatego powinna być koniecznie leczona za pomocą specjalnej diety. Jeśli to nie wystarcza – potrzebna jest insulinoterapia.

O metodach leczenia cukrzycy przeczytasz w kolejnym artykule.

Kategorie: Zdrowie, Choroby